Mục lục
Trước khi bắt đầu xin thông báo trước là phần chia sẻ này thể hiện quan điểm cá nhân và những gì quan sát, nghe ngóng được từ các bạn các bậc đàn anh khác đã và đang cùng khởi nghiệp.
Nó sẽ không thay đổi startup của bạn nhưng nó sẽ giúp các bạn tiết kiệm thời gian từ kinh nghiệm sau.
Tuyển dụng Bí cấp là gì? Là viết tắt của Bí Bách và Cấp bức. Đơn giản vậy thôi.
1. Tuyển dụng trước khi tuyển dụng
“Cụ thể làm sao nói nghe coi”
1a. Hãy cám ơn Phây búc, đặc biệt là FB friendlist.
Mình là một người sử dụng FB Friendlist hơi bị khùng. Mình lưu các bạn add từ Launch trong list “Launch”, mình có list “Designer”, ” Engineer”, “Potential” dành cho các bạn trẻ,sinh viên chưa biết giỏi cái gì nhưng được cái nhiệt tình, chịu khó. Nên có thêm 1 list là KOL (Key Opinion Leaders) đây là list những bạn có tiếng nói, có tầm hưởng, có fanlist khủng để giúp các bạn có thể broadcast thông tin của mình đến với nhiều người. List “Girls” thì mục đích chính là để giải trí mỗi ngày tuy nhiên đừng xem thường họ nhé. Bạn phải hiểu là trai giỏi cỡ nào thì cũng thích xem gái xinh nên biết đâu họ không đọc tuyển dụng của bạn trên web mà là từ Phây búc của một hotgirl nào đó thì sao? Và nếu không làm gì thì cũng lâu lâu vào comment, like những talent mà các bạn đã để ý để bạn nằm trong trí nhớ của họ. Follow FB cũng là một cách tốt để xem được tính cách, sở thích, gu làm việc của những người mà bạn cảm thấy okie. Điều này còn quan trọng hơn cả việc họ có giỏi thật hay không.
Do ở Việt Nam, Phây búc khá là phổ biến nên bạn có thể sử dụng cách này với hầu hết các bạn. Tuy nhiên với một số bạn hơi geek thì họ lại không sử dụng FB mà có khi là viết blog cá nhân như anh Đức Sơn (RMA), anh Tuấn Nguyễn (VCCorp), Twitter (như anh Dong Nguyen), Tumblr, Medium, ZideanArt, DevianArt, Behance (cộng đồng designer) thì bạn cũng nên tìm cách để follow theo dõi thường thường.
Có thể chỉ nói tới đây thôi các bạn đã thấy có quá nhiều thứ để follow rồi đó. Đó là mình chưa nói tới Linkedin nhé. Nhưng hãy tự nhắc bản thân rằng: “Tìm đúng người thì mọi thứ khác sẽ tự có đúng cách. Đây là việc tối quan trọng mà bạn cần làm với tư cách 1 Founder ở thời gian đầu và CEO khi công ty phát triển”. Mình đã được học từ bậc đàn anh mấy năm trước rằng đến chú bảo vệ, cô lao công cũng phải tự mình đứng ra tuyển. Công ty càng lớn thì càng cố gắng tự mình đứng ra tuyển. Đây không phải là đúng hay sai nhưng điều này cũng giống như cho con bú sữa mẹ: càng cố kéo dài nó càng tốt trong khi sự khác biệt của việc tự mình tuyển hay tham gia tuyển nó chỉ thể hiện ở một thời điểm rất xa trong tương lai. Đến bây giờ thì mình đều tự tay tuyển mọi vị trí từ lớn đến nhỏ.
Rồi phần này nói tới đây, việc còn lại là các bạn để trí tưởng tượng của mình bay hết mức xem có thể làm được gì nhiều hơn những gì được viết ra để áp dụng cho bản thân. Giờ nói chuyện khác heng.
1b. Nhắc nhở bạn bè thường xuyên
“Nếu có gặp ai thú vị, giỏi giỏi thì có dịp giới thiệu nhé, cho dù người ta không ở cùng lĩnh vực của mình” Điều này sẽ phù hợp khi bạn đột ngột phải làm Founder/CEO và phải bổ sung đủ bộ máy nhân sự ở cả những lĩnh vực mà bạn không có thế mạnh. Rõ ràng nếu bạn là Engineer thì việc tìm một team engineer sẽ không khó bằng bắt bạn tìm 1 người design tốt hoặc 1 người làm kế toán xuất sắc. Mình khá may mắn khi có 1 network bạn bè ở nhiều thể loại khác nhau và mình luôn mong muốn gặp gỡ những người làm ở càng xa chuyên môn càng tốt. Và nhắc lại là nên nhắc lại thường xuyên với bạn bè là “có gặp ai thú vị thì nhớ giới thiệu” Nó phải lặp vào đầu người ta như là thương hiệu của mình. Như có 1 anh bạn của mình cứ gieo vào đầu bạn bè là “Mày gặp ai mà đẹp mà chân dài thì cứ giới thiệu cho tao nhé” Riết rồi bạn bè cứ thấy em nào chân dài đẹp đẹp là chụp hình báo cáo liền. You never know rite? =))
1c. Lựa chọn một số cuộc thi có uy tín để theo dõi.
Biz Dev thì có nhiều Biz Plan, Marketing Challenge gì gì đó.. cứ bu vào coi mấy bạn Top. xong lục kiếm cách để connect. Engineer thì cứ kiếm Hackathon thiếc, lâu lâu đọc báo coi chú nào bị bắt (just kidding), Designer thì kiếm cuộc thi quốc tế mà có chú VN nào tranh tài chứ nói thiệt mấy cái thi thiết kế ở VN làm cho vui thôi.
1d. Hunting dựa trên nỗi đau
Nhớ đưa toàn bộ mấy bạn giỏi ở trong mấy công ty xịn mà bạn biết là nhân viên ở đó rất giỏi rồi bu bám, chỉ cần thấy status: “chán việc”, “muốn thay đổi” thì bạn phải là người đầu tiên nhảy vào “sao… đi cafe tâm sự đi.. biết đâu tìm được con đường mới”. Điều này là điều mà 2 sếp ở 1 công ty cũ và 1 công ty hiện tại đã làm với chính bản thân mình. Kiên trì lắm ý. Hơn 1 năm từ lúc nhắn nhủ đến lúc mình thực sự tham gia.
1e. Tuyển dụng khi chia sẻ:
Nên thường xuyên chia sẻ, đặc biệt là tại Launch, Barcamp và các diễn đàn chuyên môn hoặc không chuyên môn rồi tìm xem các bạn nào có bình luận có chiều sâu và có tính góp ý. Chú ý là khi chia sẻ thì làm ơn đừng có chém về bản thân đừng có chém về công ty gì cả. Đơn thuần viết cái gì có ích cho người đọc thôi. Ví dụ như là cái note các bạn đang đọc nè. Tóm lại ai đang đọc đến đây rồi thì kéo xuống Comment: “tôi hứa sẽ viết 1 cái note chia sẻ những gì tôi hiểu biết sâu để cho công đồng cùng hưởng lợi đi” rồi mình sẽ so sánh tỉ lệ người bấm like và những người có comment rồi những người thực sự viết thì các bạn sẽ hiểu là có bao nhiêu người thực sự có quyết tâm tuyển dụng người tài thực thụ. Và nếu bạn có thấy ai viết thực sự như lời kêu gọi này thì đó là minh chủ tốt để bạn cùng gắn bó đó.
2. Cách tuyển dụng:
2a. Job Description (JD) hay còn gọi là Mô tả công việc
ĐM các thể loại lười! Ừa tui thích tui chửi vậy đó. Nghĩ sao cuộc đời, sự nghiệp của người ta mà không đáng để bỏ ra 1 ngày ngồi viết cái JD (Job Description) cho đàng hoàng mà toàn viết kiểu như bạn nào đó comment là “viết như đăng cột điện”.
Nếu bạn không thời gian ra cho tôi tại sao tôi phải bỏ công sức cho bạn. Đời nó đơn giản vậy thôi mà.
Đồng ý là không phải ai cũng biết viết, đồng ý là viết cho tốt không có dễ. Vậy giờ làm cái dễ trước đi: tìm những cái nào người ta viết tốt rồi thì học theo người ta. Mình có thể mượn bố cục, mượn 1 số ý chính còn mô tả cụ thể, câu chuyện cụ thể, động cơ động lực là của mình mà. Và nếu viết chưa tốt thì viết ra rồi đưa cho bạn bè mình nhờ sửa lại. Kiếm cách để cho nó tốt lên.
Còn nếu ko thì nói thẳng ra mình dở đi. Mình đã từng làm 1 cái hình tởm tởm rồi ghi rõ: Tôi đang tuyển designer vì như bạn thấy rồi đó, cái quảng cáo tuyển dụng này quá tởm. Xong cái đó được share quá trời luôn đó. =))
Cái chuyện viết thì miễn là mình thực sự chú tâm cho nó và chịu đầu tư thời gian thì sẽ làm được tốt.
Tuy nhiên, điểm quan trọng nhất để bạn phải đầu tư vào JD là điểm này: Bạn chỉ có vài dòng để thuyết phục được 1 người giỏi tham gia cùng với bạn. Nếu bạn làm được điều đó, đồng nghĩa là khả năng bạn sẽ thành công cao hơn. Độ HOT của JD tỉ lệ thuận với Độ HOT của chính STARTUP của bạn. Nếu bạn viết 1 JD giải thích cụ thể về những gì bạn sắp làm và không ai tham gia hưởng ứng, ko ai share cho bạn có nghĩa là người ta chưa thực sự hiểu những gì bạn đang làm hoặc số người quan tâm quá ít. Nếu vậy thì bạn nên suy nghĩ lại về việc bạn đang làm nhé.
Và làm ơn làm phước đừng có viết kiểu như là ” Tôi sắp làm 1 startup mới rất bí mật sẽ hoành tráng lắm. Tôi cần cộng sự” Bạn sẽ chỉ nhận được những người tò mò chứ ko phải người giỏi. Cách trên chỉ áp dụng khi Founder là người nổi tiếng/thành công rồi. Ví dụ như bây giờ cỡ như Dong Nguyen, viết 1 cái JD 1 dòng “New project, Need Engineer” thì cũng đủ 1 đống người apply rồi. Còn nếu bạn chưa ở mức đó, nói ra cụ thể đi. Mà nếu bạn không thể nói ra startup của bạn làm gì 1 cách dễ hiểu trong vòng 7 nốt nhạc thì cũng làm ơn, làm chuyện đó trước đi rồi hãy startup.
2b. JD cho Engineer: Đặc biệt với Engineer thì ko nên viết dài dòng hoa mỹ nhiều lắm.
Tất nhiên bạn cần bán tương lai của mình cho họ nhưng nên luôn đi kèm theo 1 thách đố nào đó để họ giải ngay và luôn.
Mình hay sử dụng www.geeky.vn để kiểm tra ứng viên vì mình ko phải dân kĩ thuật. Tuy nhiên cho dù bạn là ai thì cũng nên sử dụng www.geeky.vn. Cứ lên level 2 thì là hàng giỏi. Level ở mức cao thủ. Còn chưa giải được 1.1 thì thôi… khỏi mời chi cho mất công. Bài test của Geeky không chỉ đánh giá về năng lực mà còn có cả thái độ (điều này siêu quan trọng nhé) và được nó đã được nhiều bộ não bỏ chất xám thiết kế ra cũng như đã thử thách trong môi trường thật khá tốt.
Gần đây nhất là 1 bạn engineer ở Sillicon apply cho mình để làm tại VN. Mình reply gọn nhẹ. Show me how good you are on Geeky. 10 ngày sau, bạn ý quay lại với kết quả 2.1 và bảo là tao làm nữa cũng được nhưng tao nôn nóng qua Việt Nam gặp thằng cháu có ông chú làm ở Vịt Tel quá. Và bạn ý còn nói là tao rất ấn tượng với bài test của mày. Thấy hem, startup do founder ko phải là Engineer ở Việt Nam mà hù cho engineer ở Sillicon xanh mặt nữa mà.
Về JD của Engineer thì còn 1 điểm nữa là các bạn có thể học hỏi từ chuyên gia là SSS (Sillicon Straits Saigon) cứ qua đó ngồi nghiên cứu cách người ta viết, cách người ta tuyển rồi làm theo là được khối điều rồi nhé.
2c. Cấu trúc 1 JD cho startup nghèo mà muốn kiếm người giỏi
Chỉ có 1 thứ có tính thuyết phục tốt hơn tiền lương Khủng từ các ông lớn khiến người giỏi chấp nhận bỏ để đi cùng bạn: cái Tình.
Tình đồng chí khi người ta thấy được bạn giống người ta, có cùng đam mê, nhiệt huyết và sở thích. Bạn thích sách muốn làm ebook reader thì bạn phải thuyết phục họ ngay từ dòng đầu tiên bạn là một người nghiện sách thực sự. Bạn muốn làm du lịch thì quăng ngay 1 tấm ảnh cái hộ chiếu chằng chịt dấu hoặc cả một quả địa cầu đầy những nơi bạn muốn đi. Bạn yêu nhạc và muốn làm ứng dụng nghe nhạc thì ít ra list 1 loạt các band nhạc mà bạn điên cuồng… bạn sẽ tìm được 1 đồng sự cũng là fan cuồng thì lúc đấy: tiền ko là vấn đề mà vấn đề là chú có ngoan hay không.
Tình yêu: cái này thì đánh vào được 1 bộ phận những bạn giỏi đang ở xa VN mà lại có người yêu đang ở VN. Viết 1 dòng đại loại như “Bạn sẽ tiếp tục làm công việc yêu thích và ở cạnh người yêu. Bạn sẽ không phải chọn lựa 1/2 nữa. Hãy gia nhập cùng chúng tôi và để chúng tôi giúp cho tình yêu xa cách của bạn trở thành dĩ vãng“. Tất nhiên lương sẽ không cao bằng ở Mỹ nhưng liệu nó có cao bằng nụ cười của bạn gái bạn mỗi ngày không?
Làm sao để tìm được các bạn này? Lục Facebook, điều tra relationship, lấy UID lấy Email, và chạy FB Ads. Tuyển người phải ở trình như vậy mới kiếm được người giỏi các bác ạ.
Em móc 1 bác ở Spotify về VN vì chữ Tình này rồi đấy.
Còn lại cái chữ Tình khác như: Tình đồng hương, Tình tình tình gì thì để lại cho trí tưởng tượng của các bạn bay nhảy.
Sau phần mở đầu như vậy đến phần Mô tả thì viết theo cách phù hợp với môi trường của bạn thôi.
Bonus: JD tuyển Internship. Cứ ngó cái Triip Internship Bootcamp của em nhé. Giúp cho các bạn sinh viên thật nhiều giá trị thì các bạn sẽ giúp lại mình.
2d. Phát tán JD:
Mọi cách có thể, chạy FB ads càng targeted càng tốt. Ngoài ra thêm 1 kênh là nhắm vào các trường ĐH có mấy thầy cô hot hot. Như Finance thì có thầy Tài Trần bên RMIT, PR có thầy Kenny Sang, Social Media có thầy Nguyễn Ngọc Long, chiến lược digtal marketing thì có thầy Nguyễn Tiến Huy, bậc thầy về SEO thì có thầy Tuấn Hà, thương hiệu thì có thầy Đức Sơn, Phây búc Marketing thì có thầy Nguyễn Mạnh Linh, … . đi qua kênh mấy thầy thì kết quả cao hơn và cũng hiểu được tính cách hơn.
Còn nếu post trên FB của mình thì đừng có mong là Post cái FB rồi nhờ bạn bè share là họ share đâu nha. PM cho từng người một trước khi post. “Ê 2 ngày nữa tao sẽ post 1 cái post tuyển dụng, có gì mày share giúp nhen” Rồi sau đó lúc post thì nhắc thêm 1 lần nữa. Tự nhiên 1 lúc có 1 đống bạn bè 1 đống người post cái job của bạn thì ít ra trong vòng xung quanh bạn tự nhiên thấy cái Job này hot.
3. Cách tương tác với ứng viên (xem ở phần 2)
4. Cách phỏng vấn (xem ở phần 2)
5. Cách Welcome thành viên mới (xem ở phần 2)
Hix còn 3 phần nữa nhưng tạm thời dừng ở 2 phần đầu đã nhé. Coi mọi người có quan tầm 3 phần sau không thì viết tiếp. Lean startup mà. Cứ like cái page này rồi khi nào có nhiều like thì mình sẽ post thông báo tiếp. Mục đích mình lập ra page là để có chỗ viết lách mấy thứ này để share cho all chứ post trong Launch thì ko phải member ko đọc được mà cũng ko thích post lên Profile của mình.
Nhân tiện đã đọc đến đây thì dành 1 phút cho quảng cáo.
“Gửi Senior Backend Engineer của tôi. Tôi đã lặn lội xin 400 likes trên Launch để thức đêm thức hôm viết cái JD dài thật dài này để mong tìm ra bạn. Người mà thích sách, muốn làm cái gì đó cho nhưng người đọc sách tại VN mà còn đang bận công tác ở đâu đó. Hãy liên lạc với tôi, tôi sẽ chỉ cho bạn chúng ta có thể làm điều đó với www.mikiapp.com như thế nào. Hãy tải thử tại www.mikiapp.com, sử dụng code backend để đọc 1 quyển đầu tiên miễn phí rồi chúng ta cùng bắt đầu bạn nhé.”
Và nhắc lại 1 lần cuối trước khi mọi người lao vào comment. Đây là thể hiện quan điểm cá nhân, bạn học được gì thì học không cần phải lao vào tranh cãi đúng hay sai!
Vì mình sẽ nói cho bạn biết cách mà mình tuyển dụng: Sử dụng NLP để thu hút người tài. Và với nhiều bạn, điều đó là tà thuật nhưng… cuộc đời nó thú vị vậy đó.
Nếu bạn đang tìm kiếm một giải pháp CRM giúp tối ưu hoạt động quản lý thông tin và chăm sóc khách hàng phù hợp với quy mô doanh nghiệp hãy liên hệ ngay với Getfly CRM qua hotline 0965 593 953 để nhận được tư vấn chi tiết và bản dùng thử miễn phí phần mềm của chúng tôi!
Getfly để khách hàng mua trọn đời!
Tags: Tuyển dụng Bí Cấp
Bản Đồ Văn Phòng