Đây lại là một biện pháp được sử dụng khá nhiều lần của một diễn giả trong các tháng gần đây. Anh ta thường xuyên chia sẻ các tài liệu, video, học liệu các loại trên trang cá nhân và face của mình để chứng tỏ rằng mình là người có thiện tâm biết chia sẻ. Và để khẳng định rằng, những người không làm như vậy là những kẻ chỉ biết nghĩ tới mình, ích kỷ với cộng đồng.
Sự thật có phải như vậy?
Tôi nói không phải để khoe, vì tôi chả lấy làm tự hào gì cho cam về điều này, nhưng về việc sưu tầm tài liệu online và tích trữ chúng lại phòng khi dùng đến thì có lẽ trong diễn đàn này tôi dám nói không ngượng ngập rằng, mình là một trong những người đứng đầu! Đó là bởi vì tôi không chỉ làm việc đó khi vào diễn đàn mà đã làm liên tục và cần mẫn từ khi tôi còn viết báo ở VnExpress hồi những năm 2001.
Sau khi thôi làm báo, tôi chuyển khá nhiều công việc nhưng không bao giờ ngừng tìm kiếm các sách vở và video giảng dạy và tự học thêm từ bất kỳ nguồn nào tôi có. Số lượng tài liệu mà tôi nắm giữ chứa đầy 3 ổ cứng tổng dung lượng khoảng 10 Tetrabyte cùng với 2 laptop thêm 1 tetrabyte nữa và sắp tới tôi phải mua thêm ổ cứng để chứa. Tôi không lạ gì với các bài giảng của đại học Havard, đại học Princeton, của những chuyên gia lành nghề trong hệ thống của Lynda.com, Coursera, Total Teaching Company, Udemy, Pluralsight,… Anh/chị có thể kể tên và tôi tin rằng anh/chị sẽ tìm thấy các tài liệu đó trong tang thư của tôi.
Tuy nhiên, tôi chưa từng bao giờ nghĩ tới việc chia sẻ chúng với cộng đồng, dù nhiều bạn liên hệ trực tiếp và hỏi xin tôi theo kiểu từ cẩu thả (“Ông anh, có tài liệu gì về sales từ cơ bản tới nâng cao, gửi hết cho em phát, giờ bắt em tìm, mất công quá!”) tới cẩn trọng, trân quý. Nhiều người cho rằng tôi ích kỷ, kệ họ, tôi có lý do của tôi. Và nay tôi xin kể cho anh/chị nghe lý do đó là cái gì:
1. Tài liệu nhiều không phải là thứ tiên quyết sẽ làm chúng ta trở nên thông tuệ. Vì cứ xem các bậc đàn anh trong giới doanh nhân của chúng ta thì thấy. Thời của họ làm gì có nhiều sách vở như bây giờ? Họ chỉ tập trung đọc kỹ một vài cuốn sách chứ không sưu tầm nhiều sách để áp dụng, vì có muốn áp dụng cũng có đâu mà dùng? Thế mà sao họ thành công đến vậy?chỉ vì họ lao vào áp dụng, lao vào thử nghiệm và rút kinh nghiệm!
2. Càng học nhiều, học lắm mà không có áp dụng và chỉnh sửa thì chúng ta không phải lâm vào tình trạng “đa thư loạn mục” mà nguy hiểm hơn là “đa thư loạn Tâm”. Tôi ngán nhất là tư vấn cho chủ doanh nghiệp sắp lâm vào cảnh phá sản mà cứ hễ định nói cái gì là anh ta trả lời: “biết rồi, cái balance scorecard đấy tôi dùng từ xưa rồi, không ăn thua” hoặc “ôi dào, tôi còn biết khái niệm KPI trước anh!”. Với một người có tư duy rối rắm, chúng ta hầu như không thể cứu anh ta vì bản thân anh ta đã tự coi mình là nhất rồi thì còn chịu nghe ai?
3. Cái kiểu có được tài liệu một cách dễ dàng thờng dẫn tới một cái hại cho người xin, đó là do dễ quá, họ đâm ra thấy coi thường những gì mình có. Và thật là tội cho đám tài liệu quý báu kia, sẽ bị vứt xó và chả bao giờ đọc đến cả. Đừng dối bản thân mình ở đây anh, chị ạ, tôi đã từng sưu tầm cả nhà sách tiếng Pháp cũ khi học ngôn ngữ đó rồi lại vứt đi sau mấy tháng vì nó mốc xanh mốc đỏ lên mà mình thì chả có thời gian hay tâm trí ngồi đọc!
4. Tài liệu chỉ có giá khi nó được chúng ta tiêu hóa và biến thành kiến thức của mình. Gom cả một đống một mớ lại chỉ làm chúng ta thêm băn khoăn vì phải tính kỹ áp dụng ở trường hợp này lý thuyết A hay B hay C và áp dụng kiểu X, kiểu Y hay kiểu Z. Tôi có một người bạn mà tôi coi là tấm gương cho sự học từ hồi phổ thông. Lớp 12 tới nhà cậu ta thì thấy đống sách vở xếp nhiều tới mức cả căn phòng tầm 25m2 chỉ còn chừa một lối nhỏ để cậu ta leo được lên giường đi ngủ! Sau 4 năm đại học, gặp lại, tôi chắc mẩm cậu ta sẽ còn nhiều sách hơn thì lại chả thấy gì trong căn phòng đó nữa. Lúc này tôi hỏi thì cậu ta nửa đùa nửa thật chỉ vào đầu mình “sách nó vào đây hết rồi mày!”. Giờ cậu ta là Phó chủ tịch của một quỹ đầu tư mạo hiểm của Mỹ ở Việt Nam trị giá hàng tỷ đô la. Xét cho cùng, môn boxing có đúng 5 đòn đánh cơ bản mà có thể giúp người tập đối mặt và chiến thắng khá nhiều môn phái tự hào có tới 500 bài quyền 1,500 thế đánh!
5. Các tài liệu tôi có tới từ nhiều nguồn khác nhau, có thể từ hệ tư tưởng phương Tây, phương Đông, thậm chí là các tiêu chuẩn Halan của người Hồi Giáo, rồi các tư tưởng phương Đông dưới cái nhìn của phương Tây, tư tưởng của người Do Thái,..Hãy tưởng tượng độ phức tạp và tỷ mỉ của những kiến thức ấy. Chúng được viết ra bởi những bộ óc không chút tầm thường và có thể khẳng định là cao hơn phần lớn người bình thường. Anh/chị có mong chúng ta thống nhất mớ kiến thức đó lại thành một hệ tư tưởng của riêng mình? Tôi nghĩ thực sự là không tưởng. Cách hay nhất mà tôi làm, đó là tôi làm việc và cứ hễ gặp khó, tôi lại nghĩ tới một cách làm chuẩn và search trong đống tài liệu của mình xem có tác giả nào đã bàn về việc đó để đọc tham khảo. Nếu đọc mà không ra, tìm mà không thấy, hỏi mà không ai trả lời được nữa thì tôi sẽ quyết theo cảm tính của mình.
Thay vì đọc và học và lưu cả đống tài liệu với suy nghĩ có ngày mình sẽ ngốn hết nó, tôi nghĩ cách hay hơn cả, là hãy tìm đọc các bài viết chắt lọc, cô đọng hướng tới hành động mà chúng ta đang có trong Group này!
Lần cuối, làm ơn đừng ai hỏi tôi có sách này không cho anh xin, mà hãy đặt cho tôi một câu hỏi liên quan tới lĩnh vực của tôi, có như thế tôi mới giúp được anh/chị và anh/chị cũng mới giúp được tôi mở mang kiến thức và kinh nghiệm của mình!
Đỗ Xuân Tùng
Giám đốc Công ty Tư vấn và Đào tạo Nhân Việt
Bản Đồ Văn Phòng