Hoàng hôn của thương hiệu: Tham thì thâm

“Em thấy không? Highland bán cả đồ ăn sáng, ăn trưa. Starbuck không chỉ bán cafe. Tại sao nhà hàng của anh không thể phát triển thêm cafe. Cả tòa nhà văn phòng mấy chục tầng ở đây này…..”
Vâng, em thấy. Em thấy “tầm nhìn” của anh thật to lớn. Sự kết hợp của quán cafe + nhà hàng cũng thật vĩ đại. Đây là lần thứ n rồi. Riêng tuần này thì đây là lần thứ 03 rồi. Ba khách hàng khác nhau, cùng một tầm nhìn, một ý tưởng, họ đều có 1 điểm chung: “anh muốn xây dựng một thương hiệu mạnh để franschise- nhượng quyền thương hiệu”. Họ đều đang cùng đường với ông công ông táo, cưỡi cá chép thăng thiên.

“OK. Với ý tưởng của anh thì anh định xây dựng thế nào? mô hình là gì?
Người đầu tiên: Khinh thường! <= Mô hình là gì? Quy trình à? nghe lý thuyết lắm, cứ chạy quảng cáo nhiều là được chứ gì…
Người thứ hai: Biết tuốt! <= Mấy cái thứ anh nói thì em đều biết hết. Anh có thể làm được gì cho em? À, những thứ này thì em đều biết hết rồi, em chưa làm thôi.
Người thứ ba: Sính ngoại! <= Anh hiểu. Anh muốn áp dụng mô hình chuẩn nào của nước ngoài. Tầm nhìn của anh là muốn franschise đi khắp thế giới.”
Haizz… Thật sự nhiều khi tôi chỉ muốn nói hai từ: cạn lời! Còn riêng với thành phần tỏ ra nguy hiểm- biết tuốt, thiếu chân thành thì tôi để cho yên cho tự sinh tự sát. Ý tưởng tốt mà không có mô hình quản trị được, thương mại hóa được thì chỉ là.. chém gió! Mô hình kinh doanh là để đảm bảo sự sống còn tối thiểu, đảm bảo môi trường sống bền vững và một tương lai tăng trưởng được. Sính công nghệ- mô hình “ngoại” mà không hiểu cơ chế hoạt động thì làm sao áp phù hợp vào thị trường nội địa cho dân họ “nội” được. Vấn đề lớn nhất của các thương hiệu là thích đao to búa lớn mà chẳng quan tâm khách hàng chỉ thích đơn giản: cứ thìa là múc, đũa là gắp, cùng lắm thì bốc tay- fingerfood luôn.

Sự kết hợp 2in1 3in1 5in1 hay N-in1 không phải là innovation, không phải là tạo ra một phân khúc mới, thị trường mới, đại dương mới. Cũng chẳng phải là Kaizen, cải tiến gì, như cách đây trăm năm, chục năm thì nó còn đất, chứ ở thời đại thế giới phẳng như bây giờ thì sự kết hợp chỉ đem đến thảm họa. Anh có thể bị bắt chước, copy trong một nốt nhạc, một cái nhìn lướt qua. Là một nhà hàng tận dụng mặt bằng bán cafe buổi sáng, anh sẽ phải đối đầu với những kẻ khổng lồ trong cả 2 lĩnh vực nhà hàng và cafe. Anh sẽ phải đối mặt với một con quái vật gần như bất bại, đó là nhận thức của khách hàng. Họ muốn ăn sáng, cafe thì họ nghĩ đến ai? Họ muốn đặt tiệc dinner, galadinner thì họ nghĩ đến ai? Chẳng ai đi dọc con phố, ngắm biển hiệu, menu.. rồi chọn chỗ đặt chân cho mình, cho đội nhóm, công ty cả.
Đương nhiên, không phải là anh không thể đánh bại nó. Có điều ở đời phải biết mình là ai! Nếu câu hỏi của anh là highland, là starbuck.. thì xin hỏi lúc Highland bán thêm bánh mì thịt nướng, lúc Starbuck bán thêm thức uống khác, họ đã là ai? vị thế thương hiệu của họ lúc đó thế nào? Nếu thực sự anh đang là họ ở thời điểm đó thì có lẽ chúng ta đang không ngồi cùng nhau. May mắn thì có lẽ ngồi đối diện anh là Mc Kinsey hay Interbrand… Và ngay cả highland có bán đồ ăn sáng, nhưng điều đầu tiên khiến chúng ta nghĩ đến, bước đến highland thì không phải là ăn sáng, mà vẫn là cafe giá hợp lý, có không gian thoáng mát, hiện đại, có chỗ đỗ xe… Tôi chưa bao giờ hẹn Jessica Le ra highland để ăn sáng, kể cả starbuck, twitter bean, trung nguyên…

Không phủ nhận: sự kết hợp, combo.. đã “từng” là những USP, những innovation; nhưng thời đại thay đổi rồi, ngay cả USP cũng không tồn tại lâu. Như một cá mập ngành 3D imation chia sẻ: “Innovation là chúng ta phải chấp nhận đầu tư dài hạn, với một tầm nhìn dài hạn; dự đoán, đón đầu và định hướng xu thế. Chứ không phải chỉ cải tiến chút chút trên nhu cầu hiện tại, không dám đầu tư, đánh đổi. Đầu tư là 5 ăn 5 thua, là phải quyết liệt. Nghĩ là viết ra, nói là làm ngay. Đôi khi chưa có đáp án hoàn chỉnh cũng phải vừa làm vừa dò đường, chứ chỉ làm thinker thì có ngồi cả đời không nghĩ ra đáp án”. Đúng thế, đầu tư mà chắc chắn thì tôi cũng huy động toàn bộ 500 anh em mang hết sổ đỏ ra Bank cắm và xuống tất tay rồi. Giờ này có lẽ chúng ta đang check in ở Bắc cực, Nam cực hoặc Phượng Hoàng cổ trấn hay túp lều ngoài đê :p Trong thời đại mới, thời đại của sự đổi mới sáng tạo liên tục, bạn chỉ có hai lựa chọn: hoặc dừng lại đón hoàng hôn của thương hiệu, hoặc innovation và ngắm một bình minh ở một chân trời mới.

#innovation #creative

Tú Nguyễn
Photo by CMO Bata shoes vietnam

Tags: ,